İşveren işin yapıldığı yere işçinin bir taşıt ile gelip gitmesini sağlayabilir. Bu halde işyerine gitmek amacıyla işverence tesis edilen serviste meydana gelen bir kazanın iş kazası olup olmadığı hususu söz konusu olur. İş kazası tanımı, İş Kanunu’nda şu şekilde yapılmıştır: “İş yerinde çalışanların işlerinin gereği olarak veya işverenin talimatları doğrultusunda görevlerini yerine getirirken uğradıkları her türlü kazalar, iş kazası olarak kabul edilir.” 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesinde iş kazası sayılan haller sayılmıştır ve ilgili maddede “İş kazası; … e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.” denilmek suretiyle işverenin temin ettiği serviste meydana gelen trafik kazasının da iş kazası sayılacağı açıkça zikredilmiştir.
Servis kazalarının iş kazası sayılabilmesi için oluşması gereken şartlar şu şekildedir;
1. İşin Gereği Olarak Yapılan Yolculuk: Eğer çalışanlar, işveren tarafından sağlanan servisle iş yerine gitmek ya da işten dönmek üzere yola çıkıyorsa, bu durumda servis kazası iş kazası olarak kabul edilebilir. Çünkü işin yapılabilmesi için iş yeri dışına yapılan bu yolculuk, işin bir parçası sayılır.
2. İşverenin Sorumluluğu: İşveren, çalışanları iş yerine taşımakla yükümlü olduğu durumlarda servis kazasının iş kazası olarak kabul edilmesi mümkündür. Bu durumda, işverenin servisin güvenliğini sağlaması gereklidir. Eğer servis aracı, bakımsız ya da güvenli olmayan bir durumda ise ve kaza meydana gelirse, iş kazası sayılabilir.
3. Çalışanların Yolda Olma Durumu: Kazanın, çalışanların işyerine varışlarını veya işyerinden ayrılışlarını etkilemesi de önemli bir faktördür. Eğer çalışan, işe gitmek için servise biniyor ve kaza bu sırada gerçekleşiyorsa, kazanın iş kazası olarak kabul edilmesi daha olasıdır. Fakat iş saatleri dışında, kişisel bir sebeple servise binmişse, bu durum iş kazası olarak kabul edilmez.
4. İşverenin Kötü Niyeti veya İhmal: İşverenin, servis aracının güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri almamış olması, kazanın iş kazası olarak değerlendirilmesini etkileyebilir. Eğer işveren, çalışanların güvenliği için gerekli önlemleri almazsa, ortaya çıkan kaza iş kazası olarak sayılabilir.
Sonuç olarak, servis kazalarının iş kazası sayılabilmesi için yukarıda belirtilen şartların bir araya gelmesi gerekir. Bu hususta Yargıtay’ın 9.Hukuk Dairesinin 21.02.1967 tarihli , 3136 esaslı kararında “Davacı vekili 5/4/1966 tarihli dava dilekçesiyle, DSİ.araştırma Sitesi İçme Suyu işyeri işçilerinden müvekkillerinin murisi olan Zekeriya Sungur'un 24.12.1963 tarihinde işveren tarafından temin edilmiş bulunan bir vasıta ile Ankara'dan hareketle işyerinin bulunduğu Esenboğa’ya giderken vuku gelen bir kaza neticesinde vefat ettiğini beyanla olayın cereyan tarzına göre hadisenin “iş kazası” olarak kabulüne karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili 28/8/1967 tarihli cevap layihası ile, isçileri Ankara'dan işyerinin bulunduğu Esenboğa'ya getiren vasıtanın işveren tarafından temin edilmiş olmayıp, müteveffa işçinin diğer işçi arkadaşları ile anlaşarak hususi olarak tuttukları bir vasıta olduğunu, bu itibarla hadisenin iş kazası olarak tavsif olunamayacağını beyanla davanın reddini istemiştir. Mahkeme sırasında dinlenilen şahitler, müteveffa işçi ile diğer işçilerin, işveren tarafından temin olunan bir minibüsle her sabah Zincirli Caminin önünden alınarak, işyerinin bulunduğu Esenboğa'ya götürüldüklerini ve akşamları da yine aynı surette aynı yere bırakıldıklarını beyan etmişlerdir.
Bu duruma göre, hadise 3008 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesine göre günlük iş müddetlerinden sayılması gereken süre içinde vukua gelmiş olduğundan, gerek olay tarihinde yürürlükte bulunan 4772 sayılı Kanunun 6917 sayılı Kanunla muaddel 2 nci maddesine göre ve gerekse halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 11 inci maddesi gereğince müteveffa işçinin ölümüne sebep olan kazanın bir iş kazası olarak kabulü gerekmektedir.” şeklinde hüküm kurularak işverenin temin etmiş olduğu servis aracında iş sözleşmesi kapsamında verilen talimatı yerine getirmek amacıyla işçinin seyahati sırasında meydana gelen kazanın iş kazası sayılması gerektiği hususu açıklanmıştır.
Sizler de iş kazası sonrasında bir mağduriyet yaşıyorsanız ve güvenilir, hakkaniyetli bir kusur, maluliyet analizi sonucu hakettiğiniz tazminat miktarının hesaplanması istiyorsanız Dakbilir’e danışın!
